Nazywana jest także witaminą młodości, gdyż przeciwdziała procesom starzenia organizmu. Dodatkowo uszczelnia śródbłonki naczyń krwionośnych, a także przyspiesza procesy gojenia się ran. Bierze udział w procesie tworzenia kolagenu oraz w przemianach kwasu foliowego. Wykorzystywana jest również w detoksykacji, w syntezie hormonów nadnerczy i neurotransmiterów. Wzmacnia naczynia krwionośne oraz ułatwia wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego.

W organizmie człowieka witamina C znajduje się w różnych narządach, głównie w leukocytach, wątrobie, nadnerczach, mózgu, soczewce oka, grasicy, gruczołach śluzowych i trzustce, jednakże jej zapasy nie są duże. Witamina C, jak i jej metabolity wydalane są wraz z moczem. Tylko niewielkie ich ilości są metabolizowane do CO2. Pewna część witaminy jest również tracona z potem, dlatego straty te mogą być większe u osób wykonujących ciężką pracę fizyczną lub intensywnie trenujących.

Witaminę C znajdziemy przede wszystkim w warzywach i owocach, czyli w produktach pochodzenia roślinnego. Najwięcej witaminy C zawierają owoce: dzikiej róży, jagodowe, cytrusowe, a także zielona pietruszka, warzywa kapustne, papryka, pomidory, chrzan. W pozostałych warzywach i owocach jest jej znacznie mniej. Witamina C w produktach zwierzęcych występuje w znikomych ilościach.

Witamina C jest niestety nietrwałą i bardzo wrażliwą witaminą. Działanie tlenu, promieni nadfioletowych, wysokich temperatur oraz środowiska zasadowego sprawia, że ulega ona rozkładowi. Natomiast jest odporna na zamrażanie. Podczas nieodpowiedniej obróbki wstępnej i złego przechowywania jej straty mogą wynosić nawet 80%.

Zapotrzebowanie na witaminę C jest zróżnicowane. Zależy od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego. Zalecane spożycie witaminy C dla kobiet wynosi 75 mg witaminy C/osobę/dobę, a dla mężczyzn 90mg. Kobiety w ciąży oraz matki karmiące mają zwiększone zapotrzebowanie na tą witaminę. Wykorzystanie witaminy C wzrasta przez nasz ustrój w stanie długotrwałego wysiłku fizycznego, stresu, przy zaburzeniach układu pokarmowego, a także u osób starszych, przewlekle przyjmujących kwas acetylosalicylowy, palących papierosy, u alkoholików oraz w niektórych jednostkach chorobowych tj. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca.

Niedobory witaminy C są przeważnie obserwowane u osób, które spożywają znacznie mniej warzyw i owoców. Niedobór tej witaminy powoduje nasilenie krwawienia z dziąseł czy nosa, ogólne osłabienie, obniżenie odporności ustroju. Dodatkowymi objawami jest nerwowość oraz zmniejsza wydolność fizyczna. Niedobory powodują pogorszenie stanu kości, chrząstek stawowych i skóry. Co więcej, następuje wtedy spowolnienie gojenia się ran. Niedobory sprzyjają niedokrwistości oraz nadmiernemu rogowaceniu naskórka. Przewlekły niedobór witaminy C wywołuje szkorbut, którego objawami są obrzęki, krwawienie i zmiany zapalne dziąseł, bóle oraz rozchwianie i wypadanie zębów. Niedobory poza tym przyczyniają się do znacznego spadku odporności, zaburzenia trawienia, a nawet trudności w oddychaniu. Nadmierna podaż witaminy C jest określana jako bezpieczna dla zdrowia. Może jednak sprzyjać powstawaniu kamicy nerkowej, a także wywoływać zaburzenia w przewodzie pokarmowym.

Artykuł opracowany przez studentkę III roku Dietetyki na Uniwersytecie humanistyczno-przyrodniczy im. Jana długosza w Częstochowie w ramach odbywania praktyk studenckich.